Błonnik jest niestrawnym rodzajem węglowodanów, który znajduje się w owocach, warzywach oraz zbożach. W organizmie człowieka odgrywa wiele funkcji. Może być pomocny dla osób, które chcą zrzucić nadmierną masę ciała.
Funkcje błonnika
Obniża:
● poziom glukozy we krwi [1, 2]; ● poziom cholesterolu całkowitego oraz LDL (zły cholesterol) we krwi [3, 4, 5, 12]; ● ryzyko chorób układu krążenia [4, 5]; ● ryzyko nowotworów, zwłaszcza jelita grubego [6, 7, 8]; ● ryzyko zaparć [9, 14]; ● czas pasażu jelitowego [5]; ● zmniejsza objawy astmy [15].
Zwiększa:
● uczucie sytości [10, 11, 12]; ● poprawia samopoczucie i nastrój [12]; ● ilość korzystnej mikroflory jelitowej [7, 12, 16]; ● wiązanie i usuwanie kwasów żółciowych [13, 14]; ● wydzielanie hormonów w układzie pokarmowym usprawniając trawienie [16]; ● odporność organizmu [17].
Spożywanie błonnika w odpowiedniej ilości może również wspomóc w leczeniu pacjentów chorych na cukrzyce typu 2.
Źródła błonnika
● świeże warzywa i owoce; ● rośliny strączkowe; ● orzechy i nasiona; ● produkty pełnoziarniste; ● otręby.
Jak zwiększyć ilość błonnika?
Aby zwiększyć ilość błonnika, należy m.in. zwiększyć pulę produktów pełnoziarnistych oraz warzyw w diecie. Poniżej przykładowe zmiany:
Obecne wybory
Przyszłe wybory
Chleb jasny pszenny
Chleb ciemny razowy, żytni itd.
Płatki śniadaniowe
Płatki owsiane, żytnie, orkiszowe, gryczane
Makaron pszenny
makaron pełnoziarnisty
Ryż biały
Ryż brązowy
Kasza kuskus, manna
Kasza bulgur, orkiszowa, gryczana, pęczak
Warzywa i owoce gotowane lub pieczone
Warzywa i owoce surowe
Brak lub małe ilości warzyw i owoców
Więcej warzyw i owoców
Dodatkowo postaraj się skrócić czas gotowania, aby produkty nie były miękkie. Nie zapomnij o prawidłowym nawodnieniu, ponieważ przy większej ilości błonnika oraz słabym nawodnieniu mogą wystąpić problemy żołądkowo-jelitowe.
Ile błonnika spożywać?
Wystarczająca ilość błonnika do osiągnięcia pozytywnych efektów to ok. 25 g dla kobiet i mężczyzn (20 g powyżej 66 roku), natomiast dla chłopców i dziewcząt w wieku 10-18 lat te wartości wynoszą ok. 20 g [18].
Bibliografia [1] – Post RE, Mainous AG 3rd, King DE, Simpson KN. Dietary fiber for the treatment of type 2 diabetes mellitus: a meta-analysis. J Am Board Fam Med. 2012 Jan-Feb;25(1):16-23. [2] – Silva FM, Kramer CK, de Almeida JC, Steemburgo T, Gross JL, Azevedo MJ. Fiber intake and glycemic control in patients with type 2 diabetes mellitus: a systematic review with meta-analysis of randomized controlled trials. Nutr Rev. 2013 Dec;71(12):790-801. [3] – Brown L, Rosner B, Willett WW, Sacks FM. Cholesterol-lowering effects of dietary fiber: a meta-analysis. Am J Clin Nutr. 1999 Jan;69(1):30-42. [4] – Ho HVT, Jovanovski E, Zurbau A, Blanco Mejia S, Sievenpiper JL, Au-Yeung F, Jenkins AL, Duvnjak L, Leiter L, Vuksan V. A systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials of the effect of konjac glucomannan, a viscous soluble fiber, on LDL cholesterol and the new lipid targets non-HDL cholesterol and apolipoprotein B. Am J Clin Nutr. 2017 May;105(5):1239-1247. [5] – Soliman GA. Dietary Fiber, Atherosclerosis, and Cardiovascular Disease. Nutrients. 2019 May 23;11(5):1155. [6] – Zheng B, Shen H, Han H, Han T, Qin Y. Dietary fiber intake and reduced risk of ovarian cancer: a meta-analysis. Nutr J. 2018 Oct 30;17(1):99. [7] – Bultman SJ. Interplay between diet, gut microbiota, epigenetic events, and colorectal cancer. Mol Nutr Food Res. 2017 Jan;61(1):10.1002/mnfr.201500902. [8] – Ocvirk S, Wilson AS, Appolonia CN, Thomas TK, O’Keefe SJD. Fiber, Fat, and Colorectal Cancer: New Insight into Modifiable Dietary Risk Factors. Curr Gastroenterol Rep. 2019 Dec 2;21(11):62. [9] – Fathallah N, Bouchard D, de Parades V. Les règles hygiéno-diététiques dans la constipation chronique de l’adulte : du fantasme à la réalité… [Diet and lifestyle rules in chronic constipation in adults: From fantasy to reality…]. Presse Med. 2017 Jan;46(1):23-30. French. [10]- Rebello CJ, O’Neil CE, Greenway FL. Dietary fiber and satiety: the effects of oats on satiety. Nutr Rev. 2016 Feb;74(2):131-47. [11] – Rebello C, Greenway FL, Dhurandhar NV. Functional foods to promote weight loss and satiety. Curr Opin Clin Nutr Metab Care. 2014 Nov;17(6):596-604. [12] – Jarrar AH, Beasley JM, Ohuma EO, Cheikh Ismail L, Qeshta DA, Mohamad MN, Al Dhaheri AS. Effect of High Fiber Cereal Intake on Satiety and Gastrointestinal Symptoms during Ramadan. Nutrients. 2019 Apr 25;11(4):939. [13] – Vahouny GV, Tombes R, Cassidy MM, Kritchevsky D, Gallo LL. Dietary fibers: V. Binding of bile salts, phospholipids and cholesterol from mixed micelles by bile acid sequestrants and dietary fibers. Lipids. 1980 Dec;15(12):1012-8. [14] – Kozłowska L., Rola błonnika pokarmowego w utrzymaniu prawidłowej pracy jelit, Żywność dla zdrowia, 2010, 13, 23–27. [15] – Andrianasolo R.M., Hercberg S., Kesse-Guyot E. i wsp., Association between dietary fiber intake and asthma (symptoms and control): results from the French national e-cohort NutriNet-Santé, Br. J. Nutr., 2019, 122, 9, 1040–1051. [16] – Clifford J., Niebaum K., Bellows L., Dietary Fiber, Colorado State University. Food and Nutrition Series. Health. Fact Sheet No. 9.333, 3/15. [17] – Perry J.R., Ying W., A Review of Physiological Effects of Soluble and Insoluble Dietary Fibers, J. Nutr. Food Sci., 2016, 6, 2, 476. [18] – M. Jarosz, E. Rychlik, K. Stoś, J. Charzewska. Normy żywienia dla populacji Polski i ich zastosowanie 2020.
W przeświadczeniu ludzi istnieje opinia, że śniadanie to najważniejszy posiłek dnia a jego brak nie pomaga w odchudzaniu. Jak jest rzeczywiście? Dlaczego śniadanie jest uważane za takie wyjątkowe?
Śniadanie a apetyt
W badaniach sprawdzono reakcje po pominięciu śniadania, ad-libitum (jedzono ile się chce) [1] oraz standaryzowanym [2]. Stwierdzono zmniejszenie apetytu w godzinach porannych, kiedy spożywa się śniadanie, w porównaniu, gdy zostało ono pominięte.
Natomiast spożycie obiadu ad-libitum zrównoważyło apetyt w takim samym stopniu przez resztę dnia niezależnie od spożycia śniadania. Osoby na koniec dnia spożyli mniej kalorii przez pominięcie śniadania, co mogło doprowadzić do deficytu kalorycznego.
Pominięcie śniadania a deficyt kaloryczny?
W niektórych badaniach jednak nie zaobserwowano spadku masy ciała, pomimo że doprowadzono do zmniejszenia spożycia energii przez pominięcie śniadania [3, 4]. Powodem może być niezbyt dokładne przekazywanie ilości spożywanej energii oraz podjadanie [to tylko jedno ciastko, jeden cukierek ;)]. Inną przyczyną może być zmniejszenie aktywności osób spowodowaną brakiem śniadania – ich NEAT, czyli aktywność pozatreningowa zmniejszyła się na tyle, że osoby nie były w deficycie kalorycznym, więc utrzymywali masę ciała.
W jednym z badań podzielono osoby na niespożywających śniadania oraz jedzących śniadanie węglowodanowe ad-libitum (średnio 624 kcal. Następnie ważono następne posiłki uczestników i zauważono, że grupa bez śniadania zjadła więcej kalorii podczas obiadu – średnio o…144 kcal. Na koniec dnia spożyli oni ok. 400 kcal mniej niż grupa spożywająca śniadania [9].
Opuszczenie śniadania na pewno wpłynie na zdolność oraz chęć do wykonywania ćwiczeń. Spowoduje to również zmniejszenie dziennego spożycia węglowodanów [5]. Osoby dbające o kontrolę masy ciała, zazwyczaj nie muszą się martwić o ilość węglowodanów w diecie. Inaczej będzie wyglądała sytuacja, gdy będą one wykonywały intensywny trening w godzinach porannych – wtedy warto spożyć śniadanie lub zadbać o większą ilość węglowodanów w kolacji dzień wcześniej, aby zmagazynować ilości glikogenu. Również jeśli celem jest zmaksymalizowanie wyników sportowych to pominięcie śniadania nie jest najlepszym rozwiązaniem [6, 7].
Wnioski
Badania pokazują, że pomijając śniadania nie zrekompensujemy tego w dalszej części dnia [3, 4, 8, 9]. Po prostu mamy mniej czasu, żeby jeść (coś w stylu postu IF – Intermittent Fasting).
Najważniejsze żeby podejmować decyzje takie jak nam pasują. Wolisz rano jeść – to jedz. Preferujesz zjeść kilka godzin po wstaniu, ponieważ po wyjściu z łóżka nie jesteś w stanie nic przełknąć – zjedz później, nie jedz na siłę.
Jeśli spożywasz śniadania, to pamiętaj aby posiadało spore ilości białka i błonnika, co wpłynie na większą sytość. Natomiast jeśli je pomijasz, to zjedz więcej białka na obiad (dodatek warzyw będzie super ?).
Napisz w komentarzu czy spożywasz śniadania w komentarzu ⬇️
Bibliografia [1] – Clayton, DJ, Barutcu, A, Machin, C et al. (2015) Effect of breakfast omission on energy intake and evening exercise performance. Med Sci Sports Exerc 47, 2645–2652 [2] – Clayton, DJ, Stensel, DJ & James, LJ (2015) Effect of breakfast omission on subjective appetite, metabolism, acylated ghrelin and GLP-17–36 during rest and exercise. Nutrition [3] – Betts, JA, Richardson, JD, Chowdhury, EA et al. (2014) The causal role of breakfast in energy balance and health: a randomized controlled trial in lean adults. Am J Clin Nutr 100, 539–547. [4] – Schlundt, G, Hill, JO, Sbrocco, T et al. (1992) The role of breakfast a randomized clinical of obesity: a randomized clinical trial. Am Soc Clin Nutr 55, 645–651. [5] – Williams, C & Lamb, D (2008) Does a high-carbohydrate breakfast improve performance? Sport Sci Exch 21, 1–8. [6] – Cermak, NM & Van Loon, LJC (2013) The use of carbohydrates during exercise as an ergogenic aid. Sport Med 43, 1139–1155. [7] – Ormsbee, MJ, Bach, CW & Baur, DA (2014) Pre-exercise nutrition: the role of macronutrients, modified starches and supplements on metabolism and endurance performance. Nutrients 6, 1782–1808. [8] WN. Clayton DJ, James LJ. The effect of breakfast on appetite regulation, energy balance and exercise performance. Proc Nutr Soc. 2016 Aug;75(3):319-27. [9] – Levitsky DA, Pacanowski CR. Effect of skipping breakfast on subsequent energy intake. Physiol Behav. 2013 Jul 2;119:9-16.
Każdy z nas słyszał „Powinieneś zacząć ćwiczyć, spacerować albo biegać. Wiesz jak to dobrze wpływa na organizm?” Część osób ignoruje takie informacje. Ale czy lekceważąc aktywność pozbawiamy się lepszej pracy mózgu?
Co ma do tego krew?
W ludzkim ciele na każdy kilogram masy ciała przypada 75 ml krwi. Dorosły człowiek będzie jej miał około 4-6 l. Głównym zadaniem krwi jest transport tlenu, składników pokarmowych, hormonów i innych substancji do komórek. Wykonując różne ćwiczenia czy lekką aktywność organizm (głównie mięśnie) potrzebują więcej tlenu oraz innych substancji, co poskutkuje szybszym przepływem krwi w naszym ciele. Krew będzie mogła lepiej dotrzeć do każdego elementu w ciele, a tym samym, np. mózg dostanie więcej niezbędnych składników.
Funkcje poznawcze
Czym są? To nic innego jak nasze umiejętności dotyczące m.in. przyswajania wiedzy o otaczającym nas świecie, orientacji w terenie, przetwarzania uzyskanych informacji, służą nam do poznania rzeczywistości, co później wpłynie na nasze reakcje na dany bodziec oraz nasze zachowanie.
Aktywność a praca mózgu u dorosłych i osób starszych
W pewnym przeglądzie [1] sprawdzono 98 randomizowanych, kontrolowanych badań, w których sprawdzano wpływ aktywności na pracę mózgu u osób starszych. Odkryto, że ćwiczenia wykonywane przez co najmniej 52 godziny wpływają na poprawę funkcji poznawczych u osób starszych z zaburzeniami funkcji poznawczych oraz bez nich. Aktywności, które wypadły pozytywnie to aerobik, trening siłowy, ćwiczenia umysł-ciało lub kombinacje tych interwencji. Ćwiczeniami umysł-ciało jest m.in. joga oraz tai-chi.
W innym badaniu wzięły udział 132 osoby w wieku 20–67 lat bez żadnych zaburzeń pracy mózgu i z wydolnością tlenową poniżej mediany [2]. Podzielono je na 2 grupy: 6-miesięczne i 4-tygodniowe z ćwiczeniami aerobowymi i rozciąganiem. U uczestników znacznie wzrosła wydolność tlenowa i zmniejszyło się BMI (podczas ćwiczeń aerobowych). Praca mózgu się poprawiła, ale większy efekt zaobserwowano w grupie osób 40-67 lat. Dodatkowo kora mózgowa znacząco zwiększyła swoją grubość po lewej stronie czoła w grupie z ćwiczeniami aerobowymi niezależnie od wieku.
Czy efekty pojawiają się również u dzieci?
W randomizowanym, kontrolnym badaniu wzięto pod lupę 221 dzieci w wieku 7-9 lat [3]. Zostały one losowo przydzielone do 9-miesięcznego programu zajęć pozaszkolnych lub do grupy kontrolnej. U dzieci, które wykonywały aktywność, poprawiła się sprawność fizyczna, zwiększyła się również ich uwaga oraz nastąpiła poprawa funkcji mózgu w wykonywanych zadaniach.
Ćwiczenia aerobowe i trening oporowy
Chun-Chih Wang i in. [4] przeprowadził badanie z udziałem 42 młodych mężczyzn. Wykonywali oni test Stroopa w oddzielnych dniach po 1 sesji ćwiczeń aerobowych, ćwiczeń oporowych oraz siedzeniu. Ćwiczenia poprawiły wyniki w teście Stroopa, co sugeruje wpływ aktywności na pracę mózgu.
Słowa końcowe
Zaleca się wykonywać ćwiczenia fizyczne naprzemiennie z wykonywaną pracą umysłową, co spowoduje większą efektywność oraz regenerację ciała i mózgu.
Ćwiczenia pozytywnie wpływają na skupienie oraz funkcje poznawcze u dorosłych oraz dzieci. U najmłodszych zaobserwowano również pozytywny wpływ regularnej aktywności na wyniki w nauce [5], co może zainteresować rodziców przy wyborze zajęć pozaszkolnych oraz wspólnego spędzania czasu ze swoimi pociechami.
Brak ruchu przyczynia się do dysfunkcji pracy mózgu, co stanowi czynnik ryzyka pojawienia się demencji. Aktywność fizyczna to nie tylko pozytywne efekty wymienione powyżej, ale również inwestycja w zdrowie, której wpływ odczujemy w każdym aspekcie życia.
Suplementy żelaza są najczęściej stosowane przez kobiety w ciąży, sportowców oraz dzieci. Jednak ślepo wierząc danym znajdującym się na etykiecie, możemy być narażeni na poważne skutki. Ale czy rzeczywiście są one niebezpieczne?
Rynek suplementów w Polsce
Rynek suplementów w Polsce jest ogromny. Raport Najwyższej Izby Kontroli pokazuje prognozy wartości rynku suplementów diety. W 2020 ma on wynieść około 5,04 mld. W porównaniu do 3,73 mld w 2015 lub 2,93 mld w 2011 różnica jest znacząca [1]. W tym artykule skupię się na 2 badaniach sprawdzających zawartość żelaza w suplementach kupionych w Polsce oraz rekomendowane dawki znajdujące się na etykiecie.
Żelazo – rekomendacje spożycia
Rekomendacje różnią się w zależności od wieku, płci, czy choćby możliwości bycia w ciąży. Poniżej w tabeli znajdują się zalecenia spożycia żelaza:
Wiek
Mężczyźni
Kobiety
Ciąża
Laktacja
0-6 mies.
0, 3 mg
0, 3 mg
7-12 mies.
11 mg
11 mg
1-3 lata
7 mg
7 mg
4-9 lat
10 mg
10 mg
10-12 lat
10 mg
10 (15*) mg
13-18 lat
12 mg
15 mg
27 mg
10 mg
19-50 lat
8 mg
18 mg
27 mg
10 mg
+51 lat
8 mg
8 mg
* po wystąpieniu miesiączki [2] – Jarosz M., Normy żywienia dla populacji Polski, Instytut Żywności i Żywienia, Warszawa, 2017
Niedobór
Niedobór żelaza jest jednym z najczęściej występujących deficytów mikroelementów na świecie [3–6]. Szczególnie narażone są kobiety w okresie ciąży i laktacji, kobiety w wieku prokreacyjnym miesiączkujące regularnie, a także dzieci i sportowcy [3–6].
Łagodne stany niedoboru obejmują: gorszą sprawność mentalną, nietolerancję zimna, zmęczenie, nietolerancję wysiłku, duszność wysiłkową, opóźnienie rozwoju mózgu niemowlęcia, zapalenie języka, zespół niespokojnych nóg, który jest szczególnie zauważalny w ciąży, obniżona odporność [4].
Poważniejsze stany obejmują: ciężką anemię, niemowlęta mogą się rodzić z niską masą po urodzeniu, która może być związana z karłowatością płodu, zwiększone prawdopodobieństwo przedwczesnego porodu, opóźnienie rozwoju mózgu niemowlęcia, trwałe zaburzenia rozwoju poznawczego u dzieci, śmierć kobiet podczas porodu [4].
Nadmiar
Nadmiar żelaza najbardziej dotyka wątroby, ponieważ żelazo jest w niej magazynowane [7]. Przewlekły nadmiar tego pierwiastka w organizmie prowadzi do uszkodzenia tego narządu, a w ciężkich przypadkach u dzieci może być również przyczyną zgonu [8, 9].
Badanie suplementów
Sprawdzono w nim 29 suplementów kupionych w polskich w aptekach. W przypadku 52% preparatów oznaczona zawartość żelaza była wyższa od zawartości deklarowanej, a dla 48% suplementów – niższa. Względne różnice między wartościami ustalonymi i deklarowanymi wahały się od + 56% do – 83% [10, 11].
Kolejny krok polegał na porównaniu tolerancji żelaza w suplementach diety na żelazo wskazanej na opakowaniu suplementu diety do dziennego spożycia zalecanego dla dwóch grup docelowych: dorosłych i kobiet w ciąży.
Suplementy dla dzieci
Dla 11 preparatów (38%) brak było wyszczególnionych wskazań lub przeciwwskazań do ich stosowania u dzieci, 6 suplementów (21%) nie posiadało żadnych konkretnych grup docelowych, dla których były przeznaczone, 4 preparaty (14%) były rekomendowane dla dzieci, ale bez rozróżnienia wieku. Tylko 3 suplementy (10%) posiadały przeciwskazania do spożywania ich przez dzieci poniżej 12. roku życia.
Następnym krokiem było obliczenie procentowej teoretycznej ilości żelaza (wyrażonej w procentach) dostarczanego z suplementem diety zgodnie z ilością i dawkowaniem podanym przez producenta, w odniesieniu do zalecanego dziennego spożycia według norm spożycia podanych w tabeli powyżej. Wartości były obliczane dla dzieci, które zostały podzielone na 4 grupy wiekowe.
Dla niemowląt dwa rekomendowane preparaty stosowane zgodnie z dawkowaniem producenta dostarczały 30 miligramów żelaza, przekraczając tym samym zalecane dzienne spożycie aż o 273%❗️
W grupie dzieci od 4 do 12 lat wykazano, że gdyby one stosowały suplementy zgodnie z dawkowaniem na etykiecie to dostarczą od 9 do 545%❗️ RDA (zalecanego dziennego spożycia) na żelazo.
W grupie dziewcząt w wieku 13-18 lat wyniosłyby od 8 do 500% RDA, a u chłopców w tym samym wieku od 7 do 400% RDA❗️ Nawet w przypadku stosowania preparatów rekomendowanych dla dzieci wartości dostarczane wyniosłyby odpowiednio od 117 do 250% dla dziewcząt i powyżej 186% RDA dla chłopców.
Ilość żelaza, która została podana na opakowaniu dla danej grupy wiekowej dzieci w stosunku do RDA, znacznie odbiega od wartości dziennego spożycia dla tych grup. Stosunek rozbieżności pomiędzy tymi wartościami potrafi się znacząco różnić.
Suplementy dla dorosłych
Następnym elementem było obliczenie, ile sztuk suplementu należy podać, aby uzupełnić dzienne zapotrzebowanie, biorąc pod uwagę zawartość żelaza określoną w preparacie. Tylko w 1 preparacie obliczona dawka pokrywała się z najmniejszą zalecaną dawką wskazaną przez producenta na opakowaniu; dla kobiet w ciąży dawka pokrywała się tylko w 3 suplementach. Aż w 76% suplementów (22 preparaty) wyliczona dawka była wyższa, a w tym 34% (10 preparatów), wyliczona dawka była ponad dwukrotnie większa niż podana na opakowaniu. Natomiast wyliczenia dla kobiet w ciąży, w większości (83%) skłaniały się w drugą stronę – wyliczona dawka przez producenta była mniejsza od zalecanej, a w 10 preparatach była aż 3 razy mniejsza.
W badaniach znalazły się również suplementy, w których dawkowanie było wielorakie według producenta. Aby zaspokoić zalecane dzienne spożycie żelaza, osoba dorosła musiałaby przyjąć odpowiednio 18 i 21 sztuk suplementu, a kobieta w ciąży potrzebowałaby natomiast 27 i 32 sztuki. W przypadku pozostałych 27 suplementów średnia liczba tabletek lub kapsułek, które należało podać, wyniosła 1,91 sztuki, a w przypadku kobiet w ciąży średnia wyniosła 2,87.
Podsumowanie
Brak informacji dotyczącej działań niepożądanych, interakcji oraz możliwości przedawkowania, błędnie sugeruje, że preparaty te są wyjątkowo bezpieczne, co może zachęcać konsumenta do ich niekontrolowanego stosowania u dzieci oraz we własnym przypadku [12, 13].
Fakt, że na rynku jest wiele suplementów diety niespełniających obowiązujących norm, jasno pokazuje, że preparaty te nie są w ogóle kontrolowane pod względem ilości poszczególnych składników.
Jedynym wymogiem podczas wprowadzania suplementu na rynek jest złożenie powiadomienia do Najwyższej Izby Kontroli. Umożliwia już to sprzedaż bez żadnej weryfikacji składu, jego zgodności z etykietą czy faktycznego wpływu na zdrowie. Nawet wszczęcie postępowania nie umożliwia wycofania suplementu z rynku, bądź jego danej partii. A takie czynności sprawdzające mogą trwać nawet kilka lat. Od momentu przekazania wyżej wymienionego powiadomienia do Głównego Inspektora Sanitarnego do czasu jego weryfikacji upłynęło średnio ok. 240 dni (od 62 dni do aż 516 dni). Natomiast od wpłynięcia powiadomienia do GISu do momentu jego weryfikacji upłynęło średnio 455 dni (od 211 do 817 dni) [14].
Stosowanie suplementów może nieść ze sobą pewne niebezpieczeństwa ze względu na brak sprawdzonego składu oraz nieodpowiedniej przyjmowanej dawki, co naraża na niedobór oraz nadmiar danego pierwiastka. Najbardziej zagrożonymi grupami są dzieci oraz kobiety w ciąży.
U kobiet w ciąży zapotrzebowanie na witaminy i składniki mineralne zwiększa się tak samo jak ryzyko wystąpienia, np. anemii, a tym samym poważnych konsekwencji dla zdrowia płodu. Badania kobiet ciężarnych przeprowadzone w Europie wykazały, że przypadki niedokrwistości spowodowanej niedoborem żelaza częściej występowały u kobiet w ciąży, które nie stosowały suplementacji żelaza. Było to szczególnie widoczne w trzecim trymestrze ciąży, kiedy niedobór żelaza może skutkować przedwczesnym porodem. Z kolei kobiety, które regularnie suplementowały żelazo w czasie ciąży, miały znacznie mniejsze ryzyko niedoboru tego pierwiastka [15].
Suplementy żelaza są bardzo łatwo dostępne, a reklamy obecne na każdym kroku zachęcają do ich zakupu. Jednak najbezpieczniej skontaktować się z osobą mającą odpowiednią wiedzę, która pomoże obliczyć dawkę żelaza niezbędną w naszym przypadku dostarczaną ze źródeł spoza pożywienia. Warto również stosować preparat w formie leku niż suplementu diety.
Bibliografia [1] – Najwyższa Izba Kontroli – delegatura w Łodzi. Dopuszczanie do obrotu suplementów diety. LLO.430.002.2016. Nr ewid. 195/2016/P/16/078/LLO [2] – Jarosz M., Normy żywienia dla populacji Polski, Instytut Żywności i Żywienia, Warszawa, 2017 [3] – Lipiński P., Starzyński R.R., Styś A., Staroń R., Gajowiak A.: Niedo- krwistość na tle niedoboru żelaza w diecie. Kosmos. Probl Nauk Biol 2014, 63(3): 373–379 [4] – Amstrong G., Summarlee A.: The etiology, treatment and effective prevention of iron deficiency and iron deficiency anemia in women and young children worldwide: A review. Women’s Health Care 2014, 4: 1–5. [5] – Radlowski E., Johnson R.: Perinatal iron deficiency anemia in pre- gnancy on child mental development in rural China. Pediatrics 2013, 131(3): 755–763. [6] – Kiełbik P., Godlewski M.M.: Deficiency and iron supplementation strategies in early postnatal period. Życie Weterynaryjne 2017, 92(2): 116–118. [7] – Brissot P., Roper M., Le Lan C., Loréal O.: Non-transferrin bound iron: A key role in iron overload and iron toxicity. J Hepatol 2012, 64(1820): 403–410. [8] – Adams P.: Epidemiology and diagnostic testing for hemochromatosis and iron overload. Int J Lab. Hem. 2015, 37(1): 25–30. [9] – Pietrangelo A. Mechanisms of iron hepatotoxicity. J Hepatol 2016, 66(1): 1–8. [10]- Joanna Surowiecka, Katarzyna Komosińska-Vassev, Paweł Olczyk, Krystyna Olczyk. Analiza składu suplementów diety zawierających żelazo w aspekcie bezpieczeństwa ich stosowania u dzieci. Farm Pol, 2018, 74(12): 693–698 [11] – J. Surowiecka, P. Olczyk, D. Ivanova, Y. Kiselova-Kaneva, K, Komosinska-Vassev. Analysis of iron content in food supplements in relation to the safety of their use. Acta Poloniae Pharmaceutica ñ Drug Research, Vol. 77 No. 2 pp. 229ñ239, 2020 [12] – Obwieszczenie Ministra Zdrowia z dnia 9 listopada 2015 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie składu i oznakowania suplementów diety, Dz.U. 2015 r. poz.2032. [13] – Krasnowska G. Sikora T.: Suplementy diety a bezpieczeństwo konsu- menta. Zyw-Nauk Technol Ja 2011, 4(77): 5–23. [14] – Najwyższa Izba Kontroli – delegatura w Łodzi. Dopuszczanie do obrotu suplementów diety. LLO.430.002.2016. Nr ewid. 195/2016/P/16/078/LLO [15] – Pawlak A., Rajczykowski K., Loska K., Ahnert B., Wiechu≥a D.: Bromat. Chem. Toxycol. 49, 23 (2016).
Kobiety często boją się jeść powyżej konkretnej ilości kalorii, np. 1500 czy 2000 kcal. Obawiają się, że od natychmiast zaczną tyć, przytyją w niewyobrażalnym tempie. Czy jedząc więcej rzeczywiście tak będzie? Zwróciłem się do ekspertów z pomocą rozwiązania tego problemu.
Każdej osobie zadałem 1 pytanie:
„Jak odwrócić uwagę kobiet od konkretnej ilości kalorii, np. 1500, 2000 kcal? Większość kobiet sądzi, że jedząc więcej (czyli wszystko powyżej 1500 kcal) sporo przytyje z dnia na dzień.”
Poniższe wypowiedzi zostały ułożone w porządku alfabetycznym.
Cukrzyca jest chorobą metaboliczną, w czasie której poziom glukozy we krwi jest podwyższony – hiperglikemia. Występuje ona najczęściej u osób w średnim wieku, ale coraz częściej. Jakie są jej objawy? Jak dużo informacji wiesz o tej chorobie?
Objawy cukrzycy
Objawy cukrzycy są różnorodne i mało specyficzne, co powoduje jej wykrywanie w dość zaawansowanej postaci. Symptomami, które można zauważyć są: zmęczenie oraz nadmierna senność, wahania nastroju, uczucie suchości w ustach, spadek lub wzrost masy ciała, problemy skórne, częste infekcje, choroby serca i układu krwionośnego.
Kiedy podaje się insulinę?
W przypadku cukrzycy typu 1 należy podawać insulinę z zewnątrz, natomiast nie jest to wymagane w cukrzycy typu 2.
Ile jest chorych na cukrzycę?
W 2017 w Polsce finansowano leczenie 2 512 300 osób. Stanowi to 8% populacji wśród osób dorosłych – co dwunasty dorosły Polak cierpi na tę chorobę. Natomiast w grupie 65+ jest to prawie co czwarta osoba (23%). Warto też wspomnieć o osobach, u których choroba nie została zdiagnozowana a szacuje się, że może to dotyczyć nawet 20% Polaków [1].
Mężczyźni vs kobiety
Tą konkurencje „wygrały” kobiety, ponieważ stanowią one 55% chorych [1]. Powodów może być kilka. Statystycznie Panie żyją dłużej, a większe ryzyko mają osoby starsze. Dodatkowo Panowie nie są pełni entuzjazmu, gdy mają wykonać badania kontrolne – wykrywanie chorób jest na słabszym poziomie.
Ile to kosztuje?
Koszty cukrzycy, czyli suma jej leczenia, powikłań czy przebiegu chorób współistniejących w 2017 roku wyniosły ponad 6 mld zł [1].
Koszt dotyczący pacjenta z cukrzycą jest większy o 82,5% (średnio o 2417 zł), porównując do pacjentów bez cukrzycy.
Również brak cukrzycy jest oszczędności dla samej osoby, ponieważ do leków refundowanych dopłaca on
Również brak cukrzycy jest oszczędności dla samej osoby, ponieważ wydatki osoby chorej na cukrzycę na koszty medyczne i niemedyczne wynoszą ok. 450 zł na miesiąc.
Czy liczba chorych maleje?
Odpowiedź jest niestety przecząca. w 2013 roku liczba chorych wyniosła ~2,171 mln natomiast w 2017 ta liczba wzrosła o 340,8 tys. Daje nam to roczny wzrost na poziomie 3,7% [1].
Przyczynami wzrostu może być większa skuteczność diagnozy oraz większą liczbą osób obciążonych czynnikami ryzyka, zwłaszcza nadwagą lub otyłością, które dotyczą każdej grupy wiekowej.
Ilość osób chorych jest największa w grupie wiekowej 45-64 lata stanowiąc 36%. Natomiast 32,6% to lata 65-74, a 75+ to 24,8%. Wiek 18-44 stanowi 6,6% [1].
Warto jednak zwrócić uwagę na stopę wzrostu, ponieważ jest największa w najmłodszej grupie dorosłych – ogółem 5.2%. U koniec wzrost jest na poziomie 4,3%, ale u mężczyzn aż o 9,1%, co stanowi powód do głębszej refleksji.
Podsumowanie
Styl życia może wpływać u sporej ilości osób na ryzyko wystąpienia cukrzycy. Podstawy zdrowego stylu życia , które każdy zna zdają się być najważniejsze. Natomiast mimo łatwiejszego dostępu do informacji liczby osób chorych stale się zwiększają również u najmłodszych, co jest bardzo niepokojące.
Podziel się swoim zdaniem w komentarzu poniżej ⬇️.
